Nārāyaṇīyaṃ - Learn to Chant

विहितजगतीरक्षं लक्ष्मीकराम्बुजलालितं ददति चरणद्वन्द्वं वृन्दावने त्वयि पावने । किमिव न बभौ सम्पत्सम्पूरितं तरुवल्लरी- सलिलधरणीगोत्रक्षेत्रादिकं कमलापते ॥२॥

विहित-जगती-रक्षंinfused with the protection …

तरलमधुकृत् वृन्दे वृन्दावनेऽथ मनोहरे पशुपशिशुभि: साकं वत्सानुपालनलोलुप: । हलधरसखो देव श्रीमन् विचेरिथ धारयन् गवलमुरलीवेत्रं नेत्राभिरामतनुद्युति: ॥१॥

तरल-मधुकृत्-वृन्देwith fleeting honey bee swarmsवृ…

तथाविधेऽस्मिन् विपिने पशव्ये समुत्सुको वत्सगणप्रचारे । चरन् सरामोऽथ कुमारकैस्त्वं समीरगेहाधिप पाहि रोगात् ॥१०॥

तथा-विधे-in that kind ofअस्मिन् विपिनेthis forestपशव्येsuited for the cattleसमुत्सुक:very…

समं ततो गोपकुमारकैस्त्वं समन्ततो यत्र वनान्तमागा: । ततस्ततस्तां कुटिलामपश्य: कलिन्दजां रागवतीमिवैकाम् ॥९॥

समं तत:with, then,गोपकुमारकै:-the Gopa boysत्वं समन्तत: यत्रThou all around where everवनान्तम्…

मयूरकेकाशतलोभनीयं मयूखमालाशबलं मणीनाम् । विरिञ्चलोकस्पृशमुच्चशृङ्गैर्गिरिं च गोवर्धनमैक्षथास्त्वम् ॥८॥

मयूर-केका-शत-with the peacocks' many callsलोभनीयं(which was) resonantमयूख-माला-शबलम्by the rays o…

अरालमार्गागतनिर्मलापां मरालकूजाकृतनर्मलापाम् । निरन्तरस्मेरसरोजवक्त्रां कलिन्दकन्यां समलोकयस्त्वम् ॥७॥

अराल-मार्ग-in winding waysआगत्-निर्मल-आपांflowing with clear watersमराल-कूज-by the swans' cooings…

नवाकनिर्व्यूढनिवासभेदेष्वशेषगोपेषु सुखासितेषु । वनश्रियं गोपकिशोरपालीविमिश्रित: पर्यगलोकथास्त्वम् ॥६॥

नवाक-निर्व्यूढ-in the form of a half moon (semi circle), having builtनिवास-भेदेषु-the houses diffe…

निरीक्ष्य वृन्दावनमीश नन्दत्प्रसूनकुन्दप्रमुखद्रुमौघम् । अमोदथा: शाद्वलसान्द्रलक्ष्म्या हरिन्मणीकुट्टिमपुष्टशोभम् ॥५॥

निरीक्ष्य वृन्दावनम्-on seeing VrindaavanaईशO Lord!नन्दत्-प्रसून-with flowers blos…

अनोमनोज्ञध्वनिधेनुपालीखुरप्रणादान्तरतो वधूभि: । भवद्विनोदालपिताक्षराणि प्रपीय नाज्ञायत मार्गदैर्घ्यम् ॥४॥

अन:-मनोज्ञ-ध्वनि-of the cart, the pleasant soundधेनु-पाली-of the rows of the cowsखुर-प्रणाद-अन…

बृहद्वनं तत् खलु नन्दमुख्या विधाय गौष्ठीनमथ क्षणेन । त्वदन्वितत्वज्जननीनिविष्टगरिष्ठयानानुगता विचेलु: ॥३॥

बृहद्वनम् तत् खलुVrihadvana, that indeedनन्द-मुख्या विधायNanda and others makingगौष्ठीनम्-अथa …

तत्रोपनन्दाभिधगोपवर्यो जगौ भवत्प्रेरणयैव नूनम् । इत: प्रतीच्यां विपिनं मनोज्ञं वृन्दावनं नाम विराजतीति ॥२॥

तत्र-उपनन्द-अभिध-there, by the name of Upanandaगोपवर्य: जगौthe leading Gopa saidभवत्-प्रेरणया…

भवत्प्रभावाविदुरा हि गोपास्तरुप्रपातादिकमत्र गोष्ठे । अहेतुमुत्पातगणं विशङ्क्य प्रयातुमन्यत्र मनो वितेनु: ॥१॥

भवत्-प्रभाव-Thy gloryअविदुरा: हि गोपा:-not knowing, so indeed, the Gopasतरु-प्रपात-आदिकम्-…

महीरुहोर्मध्यगतो बतार्भको हरे: प्रभावादपरिक्षतोऽधुना । इति ब्रुवाणैर्गमितो गृहं भवान् मरुत्पुराधीश्वर पाहि मां गदात् ॥१०॥

महीरुहो:-मध्य-गत:of the two trees, having entered their interspace (middle)बत-…

ततस्तरूद्दारणदारुणारव- प्रकम्पिसम्पातिनि गोपमण्डले । विलज्जितत्वज्जननीमुखेक्षिणा व्यमोक्षि नन्देन भवान् विमोक्षद: ॥९॥

तत:-तरू-द्दारण-then by the falling of the treesदारुण-आरव-the frightening sound (he…

इहान्यभक्तोऽपि समेष्यति क्रमात् भवन्तमेतौ खलु रुद्रसेवकौ । मुनिप्रसादाद्भव्दङ्घ्रिमागतौ गतौ वृणानौ खलु भक्तिमुत्तमाम् ॥८॥

इह-अन्य-भक्त:-अपिhere (in this world), devotees of other gods alsoसमेष्यतिwill…

अभाजि शाखिद्वितयं यदा त्वया तदैव तद्गर्भतलान्निरेयुषा । महात्विषा यक्षयुगेन तत्क्षणा- दभाजि गोविन्द भवानपि स्तवै: ॥७॥

अभाजि शाखिद्वितयंfelled the two treesयदा त्वया तदा-एवwhen by Thee, just thenतत्-गर…

अतन्द्रमिन्द्रद्रुयुगं तथाविधं समेयुषा मन्थरगामिना त्वया । तिरायितोलूखलरोधनिर्धुतौ चिराय जीर्णौ परिपातितौ तरू ॥६॥

अतन्द्रम्-without pausing (Thee)इन्द्र-द्रु-युगम्the two Arjuna treesतथा-विधम्which we…

युवामवाप्तौ ककुभात्मतां चिरं हरिं निरीक्ष्याथ पदं स्वमाप्नुतम् । इतीरेतौ तौ भवदीक्षणस्पृहां गतौ व्रजान्ते ककुभौ बभूवतु: ॥५॥

युवाम्-अवाप्तौyou two gettingककुभ-आत्मतां चिरंthe personification of Kakubh …

भिया प्रियालोकमुपात्तवाससं पुरो निरीक्ष्यापि मदान्धचेतसौ । इमौ भवद्भक्त्युपशान्तिसिद्धये मुनिर्जगौ शान्तिमृते कुत: सुखम् ॥४॥

भिया प्रिया-लोकम्-in fear, the dear womenउपात्त-वाससंput on the clothesपुर:…

सुरापगायां किल तौ मदोत्कटौ सुरापगायद्बहुयौवतावृतौ । विवाससौ केलिपरौ स नारदो भवत्पदैकप्रवणो निरैक्षत ॥३॥

सुर-आपगायाम्in the sacred river of the gods (Ganges)किल तौ मदोत्कटौindeed, the two of them, into…