Nārāyaṇīyaṃ - Learn to Chant

तस्मिन् काले कालिय: क्ष्वेलदर्पात् सर्पाराते: कल्पितं भागमश्नन् । तेन क्रोधात्त्वत्पदाम्भोजभाजा पक्षक्षिप्तस्तद्दुरापं पयोऽगात् ॥३॥

तस्मिन् कालेat that timeकालिय: क्ष्वेल-दर्पात्Kaaliya (the serpent) …

त्वत्सेवोत्कस्सौभरिर्नाम पूर्वं कालिन्द्यन्तर्द्वादशाब्दम् तपस्यन् । मीनव्राते स्नेहवान् भोगलोले तार्क्ष्यं साक्षादैक्षताग्रे कदाचित् ॥१॥

त्वत्-सेव-उत्क:-in serving Thee (who was) eagerसौभरि:-नामSaubh…

हतो हतो धेनुक इत्युपेत्य फलान्यदद्भिर्मधुराणि लोकै: । जयेति जीवेति नुतो विभो त्वं मरुत्पुराधीश्वर पाहि रोगात् ॥१०॥

हत: हत: धेनुक:killed killed is Dhenukaइति-उपेत्यthus (saying and) approachingफलानि-अद…

मधुद्रवस्रुन्ति बृहन्ति तानि फलानि मेदोभरभृन्ति भुक्त्वा । तृप्तैश्च दृप्तैर्भवनं फलौघं वहद्भिरागा: खलु बालकैस्त्वम् ॥९॥

मधुद्रव-स्रुन्तिwith honey like juice drippingबृहन्ति तानि फलानिthose large fru…

तवावतारस्य फलं मुरारे सञ्जातमद्येति सुरैर्नुतस्त्वम् । सत्यं फलं जातमिहेति हासी बालै: समं तालफलान्यभुङ्क्था: ॥८॥

तव-अवतारस्य फलंThy incarnation's resultsमुरारेO Slayer of Mura!सञ्जतम्-अद्य-has appeare…

विनिघ्नति त्वय्यथ जम्बुकौघं सनामकत्वाद्वरुणस्तदानीम् । भयाकुलो जम्बुकनामधेयं श्रुतिप्रसिद्धं व्यधितेति मन्ये ॥७॥

विनिघ्नतिwhen killingत्वयि अथThou (were) thenजम्बुक-औघंthe pack of jackalsसनामकत्वात्-b…

तदीयभृत्यानपि जम्बुकत्वेनोपागतानग्रजसंयुतस्त्वम् । जम्बूफलानीव तदा निरास्थस्तालेषु खेलन् भगवन् निरास्थ: ॥६॥

तदीय-भृत्यान्-अपिhis (Dhenukaasura's) servants alsoजम्बुकत्वेन-उपागतान्-(who were) as jackal…

समुद्यतो धैनुकपालनेऽहं कथं वधं धैनुकमद्य कुर्वे । इतीव मत्वा ध्रुवमग्रजेन सुरौघयोद्धारमजीघनस्त्वम् ॥५॥

समुद्यत:engaged inधैनुक-पालने-अहंthe cows' protection, Iकथंhowवधं धैनुकम्-अद्य(can I) kill Dhenuk…

उत्तालतालीनिवहे त्वदुक्त्या बलेन धूतेऽथ बलेन दोर्भ्याम् । मृदु: खरश्चाभ्यपतत्पुरस्तात् फलोत्करो धेनुकदानवोऽपि ॥४॥

उत्ताल-ताली-निवहे(when) the tall palm tree clustersत्वत्-उक्त्याat Thy wordsबलेन धूते…

कदापि रामेण समं वनान्ते वनश्रियं वीक्ष्य चरन् सुखेन । श्रीदामनाम्न: स्वसखस्य वाचा मोदादगा धेनुककाननं त्वम् ॥३॥

कदापि रामेण समंonce along with Balaraamवनान्तेin the end of the woodsवनश्रियं वीक्ष्यthe …

उपक्रमस्यानुगुणैव सेयं मरुत्पुराधीश तव प्रवृत्ति: । गोत्रापरित्राणकृतेऽवतीर्णस्तदेव देवाऽऽरभथास्तदा यत् ॥२॥

उपक्रमस्य-for the beginningअनुगुण-एवit was proper indeedसा-इयंthat thisमरुत्पुराधीशO Lord …

अतीत्य बाल्यं जगतां पते त्वमुपेत्य पौगण्डवयो मनोज्ञं । उपेक्ष्य वत्सावनमुत्सवेन प्रावर्तथा गोगणपालनायाम् ॥१॥

अतीत्य बाल्यम्passing childhoodजगतां पतेO Lord of the universeत्वम्-उपेत्यThou attainedपौगण…

नश्यन्मदे तदनु विश्वपतिं मुहुस्त्वां नत्वा च नूतवति धातरि धाम याते । पोतै: समं प्रमुदितै: प्रविशन् निकेतं वातालयाधिप विभो परिपाहि रोगात् ॥१०॥

नश्यन्-मदे तदनुwith humbled pride, thereafterविश्वपतिं मुह…

नारायणाकृतिमसंख्यतमां निरीक्ष्य सर्वत्र सेवकमपि स्वमवेक्ष्य धाता । मायानिमग्नहृदयो विमुमोह याव- देको बभूविथ तदा कबलार्धपाणि: ॥९॥

नारायण-आकृतिम्-the form of Naaraayanaअसंख्यतमांinnumerableनिरीक्ष्य सर्…

प्रत्येकमेव कमलापरिलालिताङ्गान् भोगीन्द्रभोगशयनान् नयनाभिरामान् । लीलानिमीलितदृश: सनकादियोगि- व्यासेवितान् कमलभूर्भवतो ददर्श ॥८॥

प्रत्येकम्-एवeach one of them, (he saw) asकमला-परिलालित-अङ्गान्by Laksh…

वर्षावधौ नवपुरातनवत्सपालान् दृष्ट्वा विवेकमसृणे द्रुहिणे विमूढे । प्रादीदृश: प्रतिनवान् मकुटाङ्गदादि भूषांश्चतुर्भुजयुज: सजलाम्बुदाभान् ॥७॥

वर्ष-अवधौat the end of one yearनव-पुरातन-new and oldवत्सपाला…

एवं प्रतिक्षणविजृम्भितहर्षभार- निश्शेषगोपगणलालितभूरिमूर्तिम् । त्वामग्रजोऽपि बुबुधे किल वत्सरान्ते ब्रह्मात्मनोरपि महान् युवयोर्विशेष: ॥६॥

एवं प्रतिक्षण-in this manner every momentविजृम्भित-हर्षभार-in…

जीवं हि कञ्चिदभिमानवशात्स्वकीयं मत्वा तनूज इति रागभरं वहन्त्य: । आत्मानमेव तु भवन्तमवाप्य सूनुं प्रीतिं ययुर्न कियतीं वनिताश्च गाव: ॥५॥

जीवं हि किञ्चित्-some 'jeevas' aloneअभिमान-वशात्-by the sense of…

त्वामेव शिक्यगवलादिमयं दधानो भूयस्त्वमेव पशुवत्सकबालरूप: । गोरूपिणीभिरपि गोपवधूमयीभि- रासादितोऽसि जननीभिरतिप्रहर्षात् ॥४॥

त्वाम्-एवThee aloneशिक्य-गवल-आदि-मयंin the form of slings and hornsदधान:holdin…

वत्सायितस्तदनु गोपगणायितस्त्वं शिक्यादिभाण्डमुरलीगवलादिरूप: । प्राग्वद्विहृत्य विपिनेषु चिराय सायं त्वं माययाऽथ बहुधा व्रजमाययाथ ॥३॥

वत्सायित:-तदनुassuming the form of the calves, thereuponगोपगणायित:-…